Hoe ‘circulair’ zijn Nederlandse consumenten?

Veel milieuproblemen, zoals klimaatverandering, lucht-, water- en bodemverontreiniging en biodiversiteitsverlies, zijn voor een belangrijk deel het gevolg van het gebruik van grote hoeveelheden grondstoffen. Als er geen maatregelen worden genomen, zal de verwachte toename in het grondstoffengebruik leiden tot een verdere stijging van de druk op het milieu en de daarbij horende maatschappelijke kosten (IRP 2019; OECD 2019; zie ook Hanemaaijer et al. 2023). Om deze trend te keren, wil het kabinet in 2050 een volledig circulaire economie hebben bereikt (IenM & EZK 2016). De transitie naar een circulaire economie is daarbij gericht op het radicaal minder en efficiënter gebruiken van de beschikbare grondstoffen (zie ook Hanemaaijer et al. 2023). Dat vraagt enerzijds om een aanpassing van de productie, zoals het toepassen van materialen die het milieu minder belasten, het ontwerpen van beter repareerbare producten of het aanbieden van diensten in plaats van goederen (bijvoorbeeld het verhuren van fietsen of kleding in plaats van verkopen). Anderzijds zijnfundamentele veranderingen in de levensstijl en het gedrag van consumenten cruciaal om de transitie naar een circulaire economie te kunnen maken. De milieudruk als gevolg van het consumptiepatroon van Nederlanders behoort tot de top 30 in de wereld en overschrijdt de draagkracht van de aarde in verschillende opzichten (Global Footprint Network et al. 2022; Lucas et al. 2019). Door bijvoorbeeld af te zien van producten, producten te delen, ze langer te gebruiken, te repareren en weer door te geven aan nieuwe gebruikers of gescheiden in te leveren, zijn minder nieuwe producten nodig en zal de behoefte aan nieuwe grondstoffen afnemen, evenals de druk op het milieu.

Lees de publicatie