Energiehuiskamer voor de wijk Pendrecht
In Pendrecht zijn de meeste huizen over tien jaar van het aardgas af. Een mooie ambitie, maar zonder de medewerking van de bewoners haal je die niet. Zeker niet als de bewoners al genoeg zorgen hebben over de problemen van vandaag. Hoe belangrijk ze een lage energierekening ook vinden, hun hoofd staat dan vaak niet naar isoleren en nieuwe installaties. Bij mensen thuis binnenkomen is vaak lastig, dus heeft de programma organisatie Aardgasvrij Pendrecht bedacht om het om te draaien: een huiskamer voor de bewoners maken.
Pendrecht is een van de wijken in Rotterdam Zuid die opgezet is als tuinwijk in de jaren 50, met veel ruimte en groen. Het woningbestand is sindsdien helaas wel wat verslechterd, en daarom zijn er diverse investeringen te doen naast het aardgasvrij maken van een woning. Denk aan noodzakelijk groot onderhoud en/of isoleren van de woning. Ongeveer 70% van het woningbestand zijn huurwoningen, het overgrote deel is dus van woningcorporaties. Maar niet alleen zij, ook de koopwoningen moeten mee. Dat zeker de bewoners van koopwoningen hiervan schrikken, is een logische reactie.
Ook in deze casus komt weer goed naar voren dat wanneer de techniek om een woning van het aardgas te krijgen en de subsidies er zijn, er nog een derde factor is die overwonnen moet worden, het sociale aspect. Als mensen niet willen meedoen, kom je er nog steeds niet. Ook in Pendrecht is het dus van belang om bewoners mee te krijgen om zo stappen te kunnen zetten in de transitie.
Centraal gelegen in Pendrecht bevindt zich Plein 1953 waar menig buurtbewoner zich wekelijks begeeft. Aan dat plein ligt ook ‘Huiskamer aardgasvrij Pendrecht’. Nicolien Wirschell (programma manager Aardgasvrij Pendrecht) startte een paar jaar geleden met een bewonersonderzoek naar het aardgasvrij maken van de wijk. Hieruit bleek dat er veel weerstand bij bewoners was bij het aardgasbrij maken van de wijk én een hoge informatiebehoefte. Bewoners gaven aan dat ze behoefte hadden aan een laagdrempelig informatiepunt waar zij heen konden voor al hun vragen en gedachtes over de energietransitie. De huiskamer biedt dit aan de bewoners. Zo staat er bijvoorbeeld een warmtepomp in de kamer zodat buurtbewoners kunnen zien hoe zo een apparaat er nou eigenlijk uit ziet. En natuurlijk een warmte aflever set voor stadsverwarming, infraroodpanelen en andere alternatieven voor aardgas. Ook is er ruime aandacht voor koken; uit hetzelfde bewonersonderzoek werd namelijk duidelijk dat afstappen van koken op gas een hele uitdaging is. Niet alleen verzacht je door samen te koken de drempel om af te stappen van gas, maar verbind je de buurt ook nog eens met elkaar.
Deze sociale interactie tussen de bewoners door middel van de Huiskamer, werkte erg goed waardoor er steeds meer activiteiten in worden georganiseerd, met altijd de transitie naar aardgasvrij in het achterhoofd. Wekelijks komt er nu een groepje buurtbewoners bij elkaar om samen met een docent te gaan haken en te breien, met wol van Rotterdamse schapen. Sinds november zijn er al 8 tot 10 kleden gebreid die via de lokale voedselbank gratis worden weggegeven aan gezinnen die de energierekening nog maar moeilijk kunnen betalen om toch warm te blijven. Nu worden er ‘hooikisten’ gemaakt; dik isolerende stof die je om een pan kan doen om het eten lang te laten stoven zonder dat er gas of elektriciteit hoeft worden te gebruikt.
Voor de bewoners die niet aangetrokken worden door de Huiskamer, gaat de organisatie ook langs de huizen met gratis tochtstrippen en radiatorfolie, om zo toch het gesprek aan te kunnen gaan over de verduurzaming van de huizen in Pendrecht. Stukje bij beetje merken Nicolien en haar collega’s dat de bewoners meer open gaan staan voor de transitie naar aardgasvrij, doordat de onzekerheid gedeeltelijk is weggenomen
Auteur: Floor Berkouwer
