Hoe de Amsterdam ArenA hun energie wil delen met de buren

Door de strijd tegen klimaatverandering, zitten we ook midden in een transitie van ons energiesystemen. We stappen af van fossiele brandstoffen, en vervangen deze door hernieuwbare, duurzame alternatieven. In plaats van het verwarmen van je huis met gas, worden er nu warmtepompen geïnstalleerd, en vullen we onze auto’s niet meer met benzine maar laden we de autobatterij op aan de laadpaal. Dit betekent dat we steeds meer elektriciteit gebruiken, en deze ook opwekken met bijvoorbeeld zonnepanelen en windmolens.

Door deze vermeerdering van elektriciteit loopt het huidige stroomnet alleen tegen problemen aan, waardoor netcongestie opspeelt. Wanneer de zon schijnt overdag, en er veel elektriciteit kan worden opgewekt, is de vraag naar energie niet altijd gelijk. Door de inzet van bijvoorbeeld batterijen kan stroom worden opgeslagen en worden ingezet wanneer er wel vraag is, maar geen opwek.

Op het dak van de Johan Cruijff Arena in Amsterdam, liggen er 4200 zonnepanelen, om ook de Arena een duurzame locatie te maken. Echter, wordt de Arena vooral gebruikt in de avonden voor concerten en voetbalwedstrijden, en dus ook grotendeels wanneer de zon niet schijnt. Om deze energie overdag dus op te vangen, is er een mega batterij onder de arena geplaatst, in de vorm van 148 tweedehands autobatterijen. Deze autobatterijen zijn hun piekvermogen verloren door het gebruik en kunnen daardoor de auto niet meer van 0 naar 100 km/h laten gaan in een paar seconden. Echter, zijn deze batterijen nog wel prima voor het leveren van energie aan gebouwen, en dus ideaal voor de Arena. Naast de ArenA zijn er meerdere event en kantoorlocaties actief bezig met de verduurzaming van hun energievraag.

Aan de andere kant van het spoor naast de Arena bevinden er ook veel woonwijken. Voor de verduurzaming van deze wijken wordt vaak naar elektrificatie of warmtenetten gekeken. Daarnaast zijn er grote investeringen aan de voorkant nodig om de duurzaamheid transitie door te gaan, en niet iedereen kan deze investeringen maken. Voor de naastgelegen wijk Venserpolder geldt deze problematiek ook.

Door deze twee problemen samen te brengen, kan er een synergie ontstaat, en zo is het project LIFE ontstaan (Local Inclusive Future Energy). Door de samen met een collectief aan gebruikers slim lokale opwek en verbruik van energie te sturen, kunnen lokale gebruikers beter gebruik maken van de gezamenlijke infrastructuur, en mogelijk duurzame energie lokaal beter benutten.

Momenteel staat LIFE nog midden in de ontwikkeling, om van deze droom te proberen een realiteit te maken. Los van dat het door de huidige wet- en regelgeving voor huishoudens nog moeilijk is om hun energiesysteem zo in te regelen, vraagt de ontwikkeling om nieuwe samenwerkingen en technische oplossingen. Vanwege de beperkte kennis van het energiesysteem, maar vooral vanwege andere prioriteiten, is het daarom ook in dit project een uitdaging om alle relevante stakeholders gebied warm te maken voor een gezamenlijke oplossing, inclusief de bedrijven en de bewoners.. Alhoewel het voor sommige kan klinken als een gouden kans, zitten de bewoners niet perse te wachten op deze ontwikkelingen. De energietransitie is een moeilijk concept, waar mogelijk ook veel investeringen bij komen kijken. Een ver weg van je bed show voor veel bewoners, en daardoor ontstaat er weerstand.

Met de pakken neerzitten, en de makkelijke weg kiezen met alleen de grootverbruikers en grote energievermogens in het gebied? Nee, zo werkt het niet en gaan we de energietransitie niet tot een succes brengen; iedereen moet uiteindelijk mee kunnen doen. Het is nu de taak om ook juist vanuit de bewoners oplossingen te definiëren, pas dan kan het echt slagen. Het project loopt nog een paar maanden, maar in die paar maanden wordt juist gewerkt om de brug te slaan met gezamenlijke oplossingen voor de grootverbruikers in het gebied en voor Venserpolder.

Het LIFE project laat goed zien dat de duurzaamheidstransitie uitdagingen met zich meebrengt, maar ook mooie openingen biedt om meerdere problemen gezamenlijk lokaal op te lossen. Door gebouwen met een verschillende energie vraag te combineren, kunnen we slimmer en efficiënter met ons energie omgaan. LIFE is uniek in haar project, en zet de toon voor andere organisaties. Hoe kunnen lokale vraagstukken zich samenbundelen tot een integrale oplossing, en durf jij verder te kijken dan de bestaande grenzen? Dit project benadrukt ook hoe essentieel de betrokkenheid van de bewoners is en het belang om hen actief te betrekken bij het proces. Zelfs als het projectteam de logica ervan begrijpt en positief probeert bij te dragen aan de gemeenschap, kan het niet meenemen van de bewoners in het proces leiden tot vertraging of zelfs het niet voltooien van het project. Beschouw de bewoners als de deskundige, en neem ze mee in het proces.

Het project nadert bijna de opleveringsdatum, dus het is nog even spannend of ook daadwerkelijk gaat lukken. Maar de droom, daar blijven we in geloven. Dus:… stay tuned! Over een aantal maanden verschijnt er een vervolg op dit mooie verhaal, met de bestrijding van netcongestie en energiearmoede in één.