Ontschot de budgetten!

René Schellekens
Adviseur RVO

Al zeker 20 jaar ben ik bezig met energie, klimaat en duurzaamheidsbeleid op het lokale niveau. In die jaren heb ik vele nieuwe technieken, innovaties, expertises zien langskomen. Binnen deze veranderingen blijft één ding ongewijzigd: We blijven denken en werken vanuit onze eigen expertise, vanuit ons eigen kader. Energie is iets van milieu, van duurzaamheid.

We zijn gewend om binnen ons eigen domein te kijken en te werken. Of je bent sociaal domein, of je bent fysiek domein of je bent economisch domein. Een paar jaar geleden was ik echter in Kerkrade en zag daar dat een wijk die volgens de Nul op de Meter methode was gerenoveerd, niet alleen leidde tot energiebesparing en opwekking van duurzame energie. De bewoners van de wijk waren trots op hun ‘nieuwbouw’ wijk. In voortuintjes stonden geen auto’s olie te lekken, maar stonden plantjes en waren hier en daar mensen aan het werk. Het sociale domein was veranderd.

Kon het misschien zijn dat de energierenovatie (fysiek domein) meer opleverde dan alleen de beoogde lagere energienota en revenuen voor bijvoorbeeld de corporatie? Welke waarde creëren energierenovaties eigenlijk voor de mensen zelf, en voor de samenleving als geheel? Wie heeft er profijt bij energierenovaties? Kunnen we een breder plaatje schetsen, waarbij sociaal, fysiek én economisch domein meegenomen worden?

Het was aanleiding voor een diepte-onderzoek. Dit is inmiddels afgerond en toont aan dat er naast energiebesparing nog allerlei andere waarde wordt gecreëerd. Denk aan toegenomen werkgelegenheid, met daaraan gerelateerd meer welzijn voor de betreffende arbeiders en hun directe omgeving, verminderde werkloosheidsuitkeringen, verhoogde inkomstenbelasting en BTW inkomsten voor overheden. Denk aan waarde verhoging van woningen (en dus ook hogere OZB), comfort en gezondheidswinst voor bewoners en CO2 reductie. In het onderzoek is geprobeerd om de effecten zoveel mogelijk monetair te maken. Bij alle voorbeeldprojecten pakte de brede business case (sociale, fysieke en economische effecten – People, Planet, Profit – meegenomen) gunstig uit. Rapport waardecreatie

Wat als we energierenovaties niet meer alleen als (klimaat)doel kunnen zien, maar ook als middel voor sociale en economische vooruitgang? Doelen en budgetten van de diverse beleidsvelden kunnen dan bij elkaar komen en een nieuwe vorm van stads en dorpsvernieuwing kan ontstaan. Versnelling van de duurzaamheidsopgave gaat dan hand in hand met versnelling van de sociale en economische opgave. In combinatie met de beweging van onderaf, de “participerende burger en ondernemer”, kan dan op wijkniveau écht invulling gegeven worden aan People and Planet and Profit en een nieuwe, florerende lokale economie.

Ons onderzoek is nog maar het begin van wat mogelijk is. Beter berekenen, meten en beoordelen van wat de effecten zijn van onze energetische maatregelen in de bouwsector leidt ertoe dat we beleidsbeslissingen en investeringsbeslissingen kunnen beoordelen op hun wérkelijke businesscase. Niet alleen de technische aspecten, maar juist ook de sociale effecten en de economische effecten.

Op 13 juni aanstaande is in de Jaarbeurs het NUL-NU congres, met expliciete aandacht voor concrete instrumenten om naast bouwfysische effecten, ook de sociale effecten en economische effecten van duurzaamheidsmaatregelen te bepalen, als onderbouwing voor je investeringsbeslissingen.

Kom je ook de inspiratie én middelen halen om het ontschotten van de domeinen en integrale samenwerking te stimuleren en zo gezamenlijk te werken aan een duurzame wereld? Ik ben er in ieder geval bij!